-
1 чебен
сущ.му́ха || муши́ныйурман чебене бызылдавы — жужжа́ние лесно́й му́хи
нинди чебен тешләде? — кака́я му́ха укуси́ла?
- чебен даруычебен таплары — муши́ные пя́тна
- чебен кош
- чебен үләне
- чебен чыпчыгы••чебен дә рәнҗетмәс — и му́хи не оби́дит
чебен дә очмасын — чтоб му́ха не пролета́ла
чебен дулап тәрәзә вата алмас — пле́тью о́буха не перешибёшь
чебен очканы да ишетелә — (така́я тишина́, что) слы́шно, как му́ха пролети́т
чебен тимәс чер итәр — недотро́га
чебен тоту — безде́льничать
чебенгә чукмар күтәрү — стреля́ть из пу́шки по воробья́м (букв. подня́ть дуби́ну на му́ху)
чебеннән фил ясау — де́лать из му́хи слона́
-
2 чебен гөмбәсе
мухомо́р -
3 чебен үләне
бот. спа́ржа -
4 чебен
-
5 чебен
1. сущ. муха 2. прил. мушиный ▪ çeben gömbäse мухомор ▪ çeben qunmas бот.шалфей ▪▪ çeben timäs çer itär недотрога ▪▪ çeben ütermäs и мухи не обидит ▪▪ çebengä küsäk kütärü стрелять из пушек по воробям -
6 чебен-мазар
сущ.; собир.му́хи и тому́ подо́бноеишегеңне ябып йөр, чебен-мазар тулмасын — закрыва́й за собо́й дверь, что́бы в ко́мнату не залете́ли му́хи
-
7 чебен-черки
сущ.; собир.мо́шки; мошкара́карлыгач чебен-черки белән туена — ла́сточка пита́ется мо́шками (му́хами и комара́ми)
-
8 чебен даруы
яд для мух, муши́ный яд (букв. лека́рство от мух) -
9 чебен кош
зоол. коли́бри -
10 чебен чыпчыгы
зоол. пе́ночка мухоло́вка; см. тж. чебенче -
11 чебен-черки
мошкара, мошки -
12 чебен-черки
сущ. мошкара, мошка, комарилья -
13 күбәләк чебен
ба́бочница -
14 сөйре чебен
му́ха-кровосо́с -
15 сукыр чебен
= сукыр черки мо́шка, мошкара́ -
16 уклы чебен
зоол. жига́лка -
17 шөпшә чебен
осови́дка -
18 çeben
-
19 çeben-çerki
-
20 бал
I сущ.1) мёдсары бал — све́жий мёд
утырган бал (ак бал) — кристаллизо́ванный, заса́харившийся мёд
чәчәк балы — цвето́чный мёд
••бал - ару, җитмеш җиде төрле авыруга дару — посл. мёд - это чистота́, лека́рство от семи́десяти семи́ боле́зней
бал дисәң бер кими, бармак тисә, ике кими — посл. (букв. о мёде лишь упомя́нешь - начина́ет убыва́ть, тро́нешь па́льцем - убыва́ет два́жды)
бал бозганны тоз төзәтер — погов. испо́рченное мёдом (т. е. лаской), исправля́ют со́лью (т. е. наказанием)
2) некта́р, сла́дкий сок цвето́в и плодо́валмаларның аллары, тамып тора баллары — ( песня) ах, я́блочки а́лые да истека́ют со́ком сла́дким
3) бра́га, буза́, медову́хабал эчү — пить медову́ху
•- бал пешү
- бал менү
- бал агызгыч
- бал алу
- бал әчетү
- бал җимеше
- бал суы
- бал икмәге
- бал ипие
- бал калагы
- бал кашыгы
- бал карагы
- бал кисү
- бал корты
- бал кою
- бал кую
- бал куу
- бал куалау
- бал мәҗлесе
- бал туе
- бал суырту
- бал суырткыч
- бал табышы
- бал чыгы
- бал җавы
- балы кирчү••бал авыз — мёдоу́стый, сладкоречи́вый
балга чебен кебек (балга чебен ябырылган кебек; балга чебен шикелле; балга чебен ябырылган шикелле) — как му́ха к мёду ( липнет)
- бал ае- бал гына
- бал да май II сущ.бал ( праздничное мероприятие с танцами) || ба́льныйбал киеме (күлмәге) — ба́льное пла́тье
бал биюләре — ба́льные та́нцы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
чебен — 1. Ике канатлылар отр. булган бөҗәк 2. күч. Кыска гына казыкчык башына куелган чүрәкәйне (чебенне) таяк белән бәреп төшерүдән торган балалар уены. ЧЕБЕН ГӨМБӘСЕ – Ак таплар төшкән җете кызыл (сирәгрәк саргылт көрән) эшләпәле, нечкә озын саплы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чебен-черки — Вак бөҗәкләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ашау — 1. Ашамлык, азык кабул итү. Азык, ашамлык итеп файдалану ит ашамау – тунны көя ашаган. Аппетиты яхшы булу ашаган кеше нык була 2. күч. Тешләү чебен ашый 3. Химик реакциягә кереп һ. б. ш. рәвештә таркалу, эрү, ашалу тур. 3. күч. Ашау эчү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөҗәк — 1. Умырткасыз, буынтыгаяклы кечкенә җан иясе (чебен, кырмыска, күбәләк, бал корты, кандала һ. б.) 2. күч. Бик кечкенә дәрәҗәле кеше тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җим — 1. Кош корт өчен әзерләнгән азык; көрпә, ярма кебек нәрсәләрне болгатып ясалган ботка сыман масса. Кош кортка сибә торган ярма, бөртек. Үсемлек орлыгы – кош корт өчен азык 2. Азык. Ашамлык, ашый торган нәрсә өйдә зәррә кадәр җим дә юк 3. Балык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ике — 2 саны, микъдары цифры. Икеле (3). ИКЕ БАШЛЫ МУСКУЛ – Калак сөягенә һәм беләк сөягенә тоташкан мускул; бицепс. ИКЕ КАНАТЛЫЛАР – Бер пар канатлары булган бөҗәкләр отряды (аңа чебен, черки, кигәвен һ. б. керә). ИКЕ КАРДӘШ КАНЫ – Оешма чәчәклеләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йонкояр — Кан эчүчеләр семь. сарык йонында паразитлык итүче канатсыз чебен; рус. Рунец … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кигәвен — Икеканатлылар отр. кан суырып туклана торган эре чебен … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сукыр — с. 1. Күрү тойгысыннан мәхрүм, күрә алмый торган 2. күч. Әйләнә тирәдәге эшләрне күрмәүче, хәлне белмәүче, бик игътибарсыз. Надан 3. күч. Кеше ихтыярында булмаган очраклыкка нигезләнгән, стихияле (табигать көчләре һ. б.). Анык нигезе, әзме күпме… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
цеце — Африкада яши торган канэчкеч чебен ( йокы чире тарата, тере бала тудыра) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чебенләү — 1. Эссе көннәрдә, башны һәм койрыкны селкеп, чебен черкине һ. б. ш. бөҗәкләрне куу, бөҗәкләрнең тынычсызлавыннан баскан урында түзеп тора алмау (хайваннар тур.) 2. күч. Ыгы зыгы килү, борсалану, тыз быз килү 3. күч. сөйл. Чукыну … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге